HASTALIKLAR
0

Ä°NFERTÄ°LÄ°TE VE BESLENME-TAKVÄ°YELER

Ä°NFERTÄ°LÄ°TE VE BESLENME-TAKVÄ°YELER

Ä°nfertilite oranı son yıllarda oldukça artmaktadır. Bunun birçok nedeni bulunmaktadır. Sedanter yaÅŸam, stres, beslenme, toksin yükü gibi nedenler sırasıyla gitmektedir. Bu yazımda bu konuları ele alacağız...

Ä°NFERTÄ°LÄ°TENÄ°N BÄ°RÇOK NEDENÄ° VE RÄ°SK FAKTÖRÜ VARDIR 

Bunlar;
1-YAÅž
2-GENETÄ°K
3-DÜÅžÜK BEDEN KÜTLE Ä°NDEKSÄ° – ANOREKSÄ°YA
4-Ä°NSÜLÄ°N DÄ°RENCÄ°
5-SÄ°GARA
6-ALKOL
7-SEDANTER YAÅžAM
8-ANATOMÄ°K BOZUKLUKLAR
9-ENDOKRÄ°N BOZUKLUKLAR
10-KRONÄ°K TOKSÄ°SÄ°TE (Özellikle endokrin bozucular, ağır metaller)
11-YOÄžUN KARDÄ°YO EGZERSÄ°ZLERÄ° (Sporsuz yaÅŸam etkili olduÄŸu gibi aşırı spor ve vücudu strese sokan etkinlikler de önemlidir, sıklıkla atletlerde görülür)

Ä°nfertilite nedeniyle birçok yolu denemiÅŸ ve IVF (In Vitro Fertilizasyon) yöntemleri denemiÅŸ ama buna raÄŸmen gebe kalamamış birçok takip ettiÄŸim hasta oldu. Bu hastalarda temel yaklaşım hayat tarzlarını ve toksik yüklerini temizlemek olmalıdır. Bu ÅŸekilde yaklaşıldığında kadınların çoÄŸu doÄŸal yollarla bile kalma ÅŸansları oldukça artmaktadır ve hatta organik bebekler diye nitelendirdiÄŸim birçok bebekleri oldu hastalarımın, hiçbir müdahaleye gerek kalmadan hem de.

Peki infertilite için nasıl beslenmeliyiz? Gelin öncelikle baÅŸlıca çalışmalara göz atalım...

University Of Adelaides Robinson Research Ä°nstitute’de 2018’te yapılan bir çalışmada meyve az yiyen kiÅŸilerin  ve yüksek oranda  iÅŸlenmiÅŸ fast-food tüketen kiÅŸilerin gebe kalma olasılıklarının düÅŸtüÄŸü belirtilmiÅŸ.
Bu çalışmada dünyanın birçok yerinden 5598 kadın ele alınmış (daha önce gebe kalmamış kadınlar. Bu kadınların 468’i infertilite tanısı almış, diÄŸerleri infertilite sayısı almayan ama beslenme ile gebe kalma süresinin özellikle araÅŸtırıldığı kadınlar olmuÅŸ). Bu kadınların ne kadar sıklıkla meyve ve sebze tükettiÄŸi ve ne kadar sıklıkla fast-food tükettiÄŸi sorgulanmış, ne kadar sürede gebe kaldıkları takip edilmiÅŸ.
Yapılan çalışmada meyve tüketimi az olan kadınların en yüksek infertilite oranları olduÄŸu görülmüÅŸ (gebe kalmaları 1 seneden fazla sürmüÅŸ). Ä°nfertilite oranlarının %8-12 oranlarında arttığı saptanmış. Haftada 4’den fazla fast-food tüketen kadınların ise infertilite oranlarının %8-16 oranında daha da arttığı saptanmış. Yani meyveden az ve fast-foodtan fazla beslendiÄŸinizde infertilite riskiniz oldukça artmaktadır. 
Çalışmada günde 2-3 defa ve daha fazla meyve tüketen kiÅŸilerin gebe kalma ÅŸanslarının günde 1 ve azı meyve tüketenlere göre oldukça daha fazla olduÄŸu belirtilmiÅŸtir (burada gebe kalma süreleri kısalmaktadır).
Bu bana yıllar önce naturopatik bir kitapta okuduÄŸum bir cümleyi hatırlattı. ‘Meyveler, bitkilerin ve doÄŸanın çocuklarıdır ve çocuk sahibi olmak için bu enerjiyi barındıran meyveleri mutlaka tüketmelisiniz.’
Yıllardır gebe kalmaya çalışan hastalarımda da diÄŸer hastalarımda da meyveyi beslenmelerinden eksik etmiyorum ve çok güzel sonuçlar alıyorum.

Ama tedavi sadece meyve ile bitmiyor!

Yapılan bir çalışmada nöral tüp defektini önlemek için kullanılan folik asit miktarının daha yüksek dozlarda kullanılması ile infertilite riskinin azaldığı, düÅŸüklerin azaldığı, infertilite tedavilerinin baÅŸarı oranlarının arttığını göstermiÅŸ.
Omega 3 yaÄŸ asitlerinin infertilite oranlarını azalttığı belirtilmiÅŸ ama balık kaynaklı omega 3’leri alırken aynı zamanda maruz kalınan toksinlerin de infertilitenin en büyük nedeni olduÄŸundan dem vurulmuÅŸ; bu yüzden de omega 3 kaynaklarının kalitesi oldukça önemlidir. Deniz ürünleri, tam tahıllar, meyve ve sebze içeren beslenmenin fertilite açısından hem erkeklerde hem kadınlarda daha faydalı olduÄŸu belirtilmiÅŸ.

Sonuç olarak bu çalışmada gebelik açısından önemli deÄŸerler;

1-Folik asit takviyesi (sadece kadınlarda)
2-Vitamin B12 takviyesi (sadece kadınlarda)
3-Omega 3 kaynakları tüketimi
4-Akdeniz diyeti
5-Fitoöstorjenler tüketimi (sadece kadınlarda), infertilite tedavisinde oldukça önemli bulunmuÅŸ.
Aynı zamanda,
1-Kırmızı et tüketimi (fazla)
2-Ä°ÅŸlenmiÅŸ et tüketimi 
3-Trans yaÄŸ tüketimi
4-Åžeker tüketimi
5-Ä°ÅŸlenmiÅŸ gazlı içecek tüketimi
6-Ä°ÅŸlenmiÅŸ, tatlandırılmış meyve suları tüketimi, infertilite açısından risk oluÅŸturmaktadır.

***Kaliteli beslenme erkekteki semen kalitesini de arttırmaktadır. Özellikle antioksidan tüketiminin semen kalitesindeki pozitif etkisinden bahsedilmektedir. Yukarıda yazdığım sadece kadınlarda yazan kısım dışındaki hepsi erkekler için de geçerlidir.

Yapılan baÅŸka bir çalışmada da beslenme modellerinin fertilite üzerine etkisini araÅŸtıran çalışmalar derlenmiÅŸ. Bu derlemede ÅŸu sonuçlara ulaşılmış;

1-Yüksek folik asit tüketimi
2-Bitki bazlı beslenme 
3-BMI’sı (body-mass indeks, beden kütle indeksi) yüksek kadınların infertilite tedavisi ve saÄŸlıklı bir gebelik geçirmeleri için kilo vermeleri önerilmektedir.

Harvard Üniversitesi’nde 18.000 kadınla yapılan baÅŸka bir çalışmada da protein ihtiyacını bitkisel kaynaklardan saÄŸlayan kadınların, protein ihtiyacını hayvansal kaynaklardan saÄŸlayan kadınlara oranla çok daha yüksek gebe kalma oranlarının olduÄŸu belirtilmiÅŸtir. Yani infertilite tedavisinde bitkisel kaynaklı proteinler ön planda tutulmalıdır. Ayrıca saÄŸlıklı yaÄŸ kaynakları içinde birinci tercihimizin bitkisel kaynaklar olması gerektiÄŸi üzerinde özellikle durulmuÅŸtur. Karbonhidratların infertilitede asla kesilmemesi gerektiÄŸini ve hatta saÄŸlıklı bir üreme sistemi için mutlaka olması gerektiÄŸi belirtilmiÅŸtir. Burada bahsedilen saÄŸlıklı karbonhidratlardır. Bunlar size gerekli lif, vitamin, mineralleri ve fitokimyasalları saÄŸlarlar. Meyveler, sebzeler, tam tahıllar, bakliyatlar karbonhidrat kaynakları olmalıdır.
Burada tek tek çalışmaları anlatmaya devam edebilirim ama aÅŸağı linkleri bırakmaktayım ve sizlere özet olarak beslenmemizde nelerin olması ve nelerin olmaması gerektiÄŸini belirtelim isterseniz...

Ä°NFERTÄ°LÄ°TEDE BESLENMENÄ°ZDE OLMASI GEREKENLER

1-SaÄŸlıklı yaÄŸlar (saÄŸlıklı yaÄŸlar nelerdir incelemek için ‘YAÄžLAR’ baÅŸlığı altındaki yazımı okumanızı öneririm): Avokado, zeytinyağı, hindistan cevizi yağı, çiÄŸ kuruyemiÅŸler, sadeyaÄŸ
2-Bitki bazlı protein tüketimi: Özellikle bakliyat, bezelye, mercimek, çiÄŸ kuruyemiÅŸler, tofu (ben soya tüketimine neredeyse genetiÄŸi oynanmamış soya bulunamadığı içi karşıyım). Harvard Üniversitesi’nin çalışmasında ve bazı diÄŸer çalışmalarda belirtildiÄŸi gibi proteinlerinizin bitkisel kaynaklardan olması çok ama çok önemlidir! YoÄŸun hayvansal gıda tüketimi infertilite ve birçok inflamatuar sorunlara neden olabilir.
3-Sağlıklı karbonhidratlar: Meyve, sebze, baklagil, tam tahıllar
4-Demir içeren bitkisel kaynaklar: Ispanak, kara lahana, kabak çekirdeÄŸi, domates, nohut, çiÄŸ kuruyemiÅŸler, pancar vs. yapılan çalışmalarda hayvansal etlerden alınan demirin infertilitede fayda saÄŸlamadığı ve aksine önerilmediÄŸi özellikle belirtilmiÅŸ ve mutlaka bitkisel kaynaklı olmalıdır diye üstünde durulmuÅŸtur.
5-Yeterli su tüketimi hem hücre metabolizması için hem de suda eriyen ve detoksifikasyonla açığa çıkan toksinlerin düzgün atılması için önemlidir.
6-Çinko, B6, içeren gıdalar oldukça bol olmalı (çiÄŸ kuruyemiÅŸler, brokoli, karnabahar, tere, muz vs.)
7- Folat içeren gıdalar     

ÖZETLE

Tüm sebzeler ve meyveler, baklagiller, tam tahıllar, yumurta, modarete olarak süt ürünleri (yani az oranda), çiÄŸ kuruyemiÅŸler, saÄŸlıklı yaÄŸlar mutlaka beslenmenizde olmalıdır!
Beslenmenizdeki tahıllar ve karbonhidratlar bütünsel olmalı! Ä°ÅŸlem görmüÅŸ rafine ürünler asla olmamalıdır. Bütünsel bitkisel beslenme adı altında daha fazla yazı araÅŸtırıp sizler de okuyabilirsiniz. Çünkü bitki bazlı beslenme patates kızartmaları, simitler yemek deÄŸildir! Sebzeleri en önde tutarak meyveler, tahıllar,  baklagiller, saÄŸlıklı yaÄŸları ve çiÄŸ kuruyemiÅŸleri saÄŸlıklı bütünsel yemeklerle buluÅŸturmak demektir!


BESLENMENÄ°ZDE OLMAMASI GEREKENLER

1-Trans yaÄŸlar (iÅŸlenmiÅŸ gıdalarda ve kırmızı ette bulunur ve yüksek oranda kırmızı et tüketimi önerilmez)
2-İşlenmiş rafine karbonhidratlar, basit karbonhidratlar; paket gıdalar, ekmek, makarna
3-Rafine ÅŸeker: HERZAMAN EN BÜYÜK DÜÅžMANIMIZ!
4- Kırmızı et (hormon verilen hayvanlar, yemleri hormon içeren hayvanlar)
5-Alkol tüketimi: Modarete olarak tüketime izin olsa da genel olarak önermemekteyim.
6-Kafein tüketimi: Modarete olarak tüketime izin olabilir. Ama adrenal yorgunluk yaşıyorsanız ve adrenal hormon dengesizlikleriniz var ise kafeinden uzak durmanızı öneririm.
7- Fazla süt ürünleri tüketimi: Öncelikle eÄŸer yoÄŸun bir infertilite yaşıyorsanız süt ürünlerini çoÄŸunlukla hayatınızdan çıkarmanızı öneririm. Özellikle de yoÄŸun IVF tedavileri yaÅŸamışsanız. Çalışmalar özellikle gösteriyor ki günde 1 adet yoÄŸun yaÄŸlı süt ürünleri tüketiminden daha fazlasının infertiliteyi arttırdığı belirtilmiÅŸ. Çalışmada yaÄŸsız süt ürünlerinin daha çok infertilide etkili olduÄŸu belirtilmiÅŸtir ve yaÄŸsız süt ürünleri gerçekten de  çok daha tehlikelidir saÄŸlıksal birçok  nedenlerden yaÄŸsız süt ürünlerini tüketmeyi de önermemekteyim. Çünkü yaÄŸsız ürünlerde daha çok kazein ve laktoza maruz kalıyorsunuz! Süt ürünleri modarete olarak beslenmenizde olabilir ama dediÄŸim gibi eÄŸer infertilite konusunda çok çekmiÅŸ iseniz süt ürünlerinden uzak durmanızda fayda var! Çünkü çalışmada özellikle belirttiÄŸi nokta günde bir servisten daha fazla süt ürünlerinin ters etki yaptığı ve de bu etkinin de kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸtirdiÄŸi yönündedir! Kalsiyumu nereden alacağız sorusunun cevabı tabi ki bitkisel kaynaklar! (Bunun için kalsiyum yazımı okuyunuz) Hiçbir hastam ve ben ve bitkisel beslenenler kalsiyum eksikliÄŸi hissetmiyoruz!

Ä°nfertilite Ä°çin Özel Besinler

Ä°nfertilite tedavisinde kuÅŸkonmaz, karpuz, kale, goji berry, ıspanak, muz, sarımsak, nar, tatlı patates, bezelye, ayçiçek çekirdeÄŸi, mango, avokado, kabak çekirdeÄŸi, keten tohumu, yaban mersini, ahududu, filizlendirilmiÅŸ baklagiller, koyu yapraklı sebzeler, susam, tahin, kabak çekirdeÄŸi, ananas, kabak, brokoli, avokado, karnabahar, nohut, barbunya, mecimekler infertilitede bolca yer almalıdır. 
Bu gıdalar; folik asit, demir ve çinkodan zengindirler ve ayrıca birçok antioksidanlar içerirler.

Peki Bu Åžekilde Diyetten Kimler Fayda Görebilir?

Ä°nfertilite sorunu yaÅŸayan kadın tüm hastalar bu diyetten fayda görebilirler ama özellikle faydalı olduÄŸu belirtilen hastalıkları sıralarsak:

-Polikistik over sendromlu kadın hastalar
-Fibrokistleri olan kadın hastalar
-Endometriozisli kadın hastalar
-Otoimmün hastalıklı kadınlar
-Uterus polipleri olan kadınlar
-Hormon dengesizlikleri olan kadınlar

NOT:
Hayvansal et kaynakları ve süt ürünlerindeki en büyük tehlikeler; civa, dioxin toksisitesi, konsantre pestisitler, kolesterol, hormonlar ÅŸeklindedir. O yüzden hayvansal gıdaların kaynaklarına oldukça dikkat etmelisiniz. Kırmızı et ise merada otlayan hayvandan, organik gezen tavuklarda yumurtalar, mevsiminde deniz balıkları (ağır metal risklerine dikkat) ÅŸeklinde hayvansal gıdalar beslenmenizde olmalı ama bu da beslenmenizin %20’sini asla geçmemelidir.

NOT:
Meyve ve sebze tüketirken en büyük tehlikeler pestisit maruziyetidir. Ama bu risk aktarım nedeniyle hayvansal gıdalarda da daha yüksek oranlardadır. Meyve ve sebze tüketimi ile aldığımız pestisitlerin infertilite ile baÄŸlantısı vardır. Kronik toksisite birazdan da okuyacağınız üzerine infertilite üzerindeki en önemli nedenlerden biridir. Mümkün olduÄŸu kadar iyi tarım ya da organik almanızı önermekteyim. Konvensiyonel olarak alınan sebze ve meyvelerin karbonatlı suda bekletmeniz faydalı olabilir. Ama öncelikle akan suda yıkanacak sonrasında sodyum bikarbonat içeren suda 15-20 dakika minimum süre ile bekletilecek ve sonrasında bir daha yıkanacak. GüvendiÄŸiniz yerel üreticilerden sebze ve meyve alımı her zaman önerdiÄŸim hem bütçesel olarak hem de saÄŸlık açısından etkin bir yöntem olabilir. Ziraii ilaçlar nedeniyle sebze ve meyve tüketiminizi kısıtlıyorsanız her zaman dediÄŸim ve yukarıda belirttiÄŸim gibi bu birikim hayvansal gıdalarda daha yoÄŸun. Hayvansal gıdalarda nasıl iyi bir kaynak ve satıcı araÅŸtırıyorsak aynı emeÄŸi meyve ve sebzeler için de gösterebilmeliyiz. Maalesef çağımız bizi bu ÅŸekilde arayışlara itmektedir.

NOT:
Beslenme ile birçok ÅŸey üzerinde durduk ama sunu da özellikle belirtmem lazım! Aşırı kalori kısıtlamaları, yoÄŸun egzersiz programları kiÅŸilerde infertiliteye enden olabilir. Yani ÅŸok diyetlerden ve bedeninizi aşırı zorlayacak egzersizlerden uzak durunuz! 
Bununla beraber günlük moderete egzersizler, bedeninizi strese sokmayacak egzersizler infertilite tedavisinde oldukça etkilidir. Günlük 30 dakika egzersizin infertilite tedavisinde faydası infertilite diyet tedavisinde özellikle belirtilmiÅŸtir!

NOT:
Ä°nfertilite tedavisinde stres yönetimi beslenme kadar önemlidir. Stres hormonal olarak döngülerinizi etkileyecektir. Stres yönetimi için gerekirse psikoterapi, meditasyonlar, nefes egzersizleri, yoga hayatlarına sokmaları infertilite açısından hem erkek hem kadınlarda oldukça önemli ve etkilidir.

NOT:
Erkeklerde yüksek kilo, obezite sperm sayısını, testesteron seviyelerini, sperm kalitesini etkileyebilir. Bu yüzden saydıklarımızın çoÄŸu erkekler için de geçerlidir. SaÄŸlıklı bir bitki bazlı beslenme erkek kaynaklı infertilite nedenlerinde oldukça faydalı olabilir.

NOT:
Erkeklerde beslenme tavsiyeleri yukarıda belirttiÄŸim listeler ile aynıdır. Ayrıca likopen içerikli sebzeler sperm kalitesi için oldukça faydalıdır. Et tüketimi ile sperm kalitesi arasında oldukça önemli baÄŸlantı bulunmuÅŸtur. Fazla et tüketimi ve et tüketimiyle aldığımız digoxin gibi endokrin bozucular sperm kalitesini oldukça bozmaktadır. Fazla et tüketimi infertiliteye neden olabilir. Aynı durum fazla balık tüketimi ve maruz kaldığımız ağır metaller nedeniyle olabilir (özellikle kadmiyum, kurÅŸun, civa balıklardan alınan sperm kalitesini oldukça etkilemektedir olumsuz yönde)

NOT:
Erkeklerde sperm kalitesi için çinko, E vitamini, omega 3 yaÄŸ asitleri, C vitamini, selenyum, likopen içeren gıdalar ve gerekirse supplementler ayrıca önemlidir. Çinko testesteron için oldukça önemlidir.

NOT:
Peynir yoÄŸun tüketiminin erkeklerde sperm kalitesinde ve konsanstrasyonunda azalmaya neden olduÄŸu bazı çalışmalarla gösterilmiÅŸtir. 

VEGAN BESLENME VE Ä°NFERTÄ°LÄ°TE

Her zaman sizlere bitki bazlı beslenmeyi savunduÄŸumu belirtiyorum ve yıllardır gerek ben hastalarımda gerek bilimsel çalışmalar sonuçları, gerek dünyadaki birçok fonksiyonel açıdan bakan hekimler bunu hastalarına uygulatıyor ve güzel sonuçlar almaktalar. Ama peki bitki bazlı beslenmiyorsunuz, vegansınız, vegan bir gebelik saÄŸlıklı olur mu? Veganlık durumu etkiler mi? Bakalım…

Öncelikle ÅŸunu belirtmek istiyorum, veganlık sadece saÄŸlıksal acıdan bir seçenek deÄŸil, aynı zamanda etik bir seçimdir. O yüzden veganlık üzerine yapacağınız konuÅŸmalarda kiÅŸilerin dünyayı ve hayvanları korumak adına aldıkları etiksel bu karar saygı duymanız gerektiÄŸini unutmayın. Ben bir vegan deÄŸilim. Elimden geldiÄŸince evreni korumak adına kendi payıma düÅŸeni yapmaya çalışıyorum ve dengeli vegan bir beslenmenin de oldukça saÄŸlıklı olabileceÄŸini savunuyorum.

Peki bilimsel çalışmalar ne diyor? Gebe kalmaya çalışan bir kadın için en deÄŸerli vitaminler folat (B9), vitamin B12 ve demirdir. Peki bunlar bitkisel kaynaklardan saÄŸlanır mı?

Yukarıdaki çalışmada belirtilmiÅŸti demir kaynaklarının özellikle bitkisel kaynaklı olması infertilite açısından daha fayda saÄŸlamaktadır. Yani demir konusu tamam o zaman veganlar için. Folat içeren gıdalar; brokoli, yeÅŸillikler, ıspanak, nohut, mercimekler, fasulyeler mevcut. Ayrıca hayvansal gıdalarla beslenen gebeler ve gebe kalmaya çalışanların da bitkisel kaynaklardan folat almasını tercih ediyoruz. O da tamam o zaman. Geldik B12’ye, B12 soya ve ürünlerinde az miktarda bulunsa da maalesef yeterli deÄŸil. GenetiÄŸi oynanma riskinden dolayı soya ürünleri de benim gözümde riskli kategoride hastalarımda yasaklamaktayım. Vegan olarak besleniyorsanız ve gebe kalmaya çalışıyorsanız tek dışarıdan özellikle almanız gereken vitamin B12! DiÄŸer tüm vitamin ve minerallerin kaynağı temelde zaten bitkisel kaynaklar.

Yukarıda bahsettiÄŸim çalışmalar aminoasit ve protein kaynaklarının özellikle bitkisel kaynaklardan olması gerektiÄŸini özellikle belirtmektedirler.
Ama unutmamak gereklidir ki vegan besleniyorsanız bu simit yemek, patates kızartması yemek deÄŸildir sadece! Tüm vitamin ve minerallerden gerektiÄŸi kadar alabilmeniz adına saÄŸlıklı bir yemek planı ve olabildiÄŸince çeÅŸitli sebze ve meyveleri, tohumları, baklagilleri hayatınıza sokmanız lazım. Dengeli ve planlı beslenildiÄŸinde B12 desteÄŸi ile beraber vegan infertilite gayet mümkün. Bu ÅŸekilde takip ettiÄŸim de çok fazla hastam bulunmaktadır ve hepsi infertilite tedavisini sonucuna ulaÅŸtırabilmiÅŸ ve gebe kalmış hastalardır.

Ä°NFERTÄ°LÄ°TE ALTINDAKÄ° EN BÜYÜK SORUNLARDAN BÄ°RÄ°: KRONÄ°K TOKSÄ°SÄ°TE!

Hastalarımda en çok odaklandığım noktalardan biri hep detoksifikasyon olmustur.Bireyin detoksifikasyon sistemleri düzgün çalışmaz ise, maruz kaldığı toksin yükü fazla ise hep kronik  sorunlarla karşılaÅŸmaktayız. Ä°nfertilitenin altındaki en büyük nedenlerden biri de maalesef kronik toksisitedir. Ağır metaller baÅŸta olmak üzere kronik toksinler oldukça önemlidir, endokrin bozucu ajanlar özellikle hormonal sistemi bozarak infertiliteye neden olabilmektedir. KiÅŸinin oksidatif stresi artmakta, DNA hasarları oluÅŸmakta, hücre membranları zarar görmekte, mitokondriyal hasarlar oluÅŸmaktadır kronik toksinler yüzünden. Bu ÅŸekilde de tüm kronik hastalıkların zemininde olduÄŸu gibi infertilitenin altındaki en odaklanılması gereken konu kronik toksisitedir. Hastalarıma yaklaşırken beslenmelerini düzeltirken detoksifikasyon mekanizmalarını da düzeltecek ve bu mekanizmaları hayatlarında devam ettirecek ÅŸekilde bir planlama içerisine giriyorum. Toksisite yükünün fazla olduÄŸu hastalarda medikal anlamda detoks uygulamak gerekmektedir (gerekli supplementler, fitoterapik ajanlarla)

Ama insanoÄŸlunun detoksifikasyon sistemlerini aktivite edebilmesi ve bu sistemlerin çalışması için olması gerekenler;

1-Düzgün dışkılama düzeni (günde en az bir kez, mümkün ise her ana öÄŸün sonrası) 
2-Terleme
3-Yeterli su tüketimi
4-Antioksidan beslenme
5-DoÄŸru nefes egzersizleri
6-Hareket, detoksifikasyon sistemleri için hayati önem taşır.

Kadın İnfertilitede Faydası Olabilecek Takviyeler:

1-FOLÄ°K ASÄ°T
2-ÇÄ°NKO
3-B12
4-VÄ°TAMÄ°N D
5-Ä°YOT
6-EPA + DHA (OEMEGA 3 YAG ASÄ°TLERÄ° )
7-B6
8-COENZYME Q10
9-DEMÄ°R
10-PROBÄ°YOTÄ°K
11-MAGNEZYUM
12-ASETÄ°L L CARNÄ°TÄ°NE
13-SELENYUM
14-CHASTREE BERRY
15-BETA KAROTENE
16-BROMELAÄ°N
17-RASBERRY LEAF
18-NETTLE LEAF
19-RED CLOVER
20-C VÄ°TAMÄ°NÄ°

Erkeklerde İnfertilite Faydası Olabilecek Supplementler:

1-ÇÄ°NKO
2-SELENYUM
3-LÄ°KOPEN
4-C VÄ°TAMÄ°NÄ°
5-OMEGA 3 YAÄž ASÄ°TLERÄ°
6-E VÄ°TAMÄ°NÄ°
7-L KARNÄ°TÄ°N
8-L ARGÄ°NÄ°N
9-N ASETÄ°L SÄ°STEÄ°N
10-KOENZÄ°M Q10
11-FOLÄ°K ASÄ°T
12-ASETÄ°L L KARNÄ°TÄ°N
13- D VÄ°TAMÄ°NÄ°

LÄ°KOPEN VE ERKEK Ä°NFERTÄ°LÄ°TESÄ°

Oksidatif stres erkek infertilitesindeki temel sorunlardan biridir. Oksidatif stres sonucu sperm membranlarındaki lipitler peroksidasyona uÄŸrar, DNA hasarları oluÅŸur, apopitozis (hücre ölümleri) oluÅŸur. Bunlar sonucunda da sperm kalitesinde ve sayısında azalma görülür.
Likopen; Karetonoid ailesinde bulunan yaÄŸda eriyen önemli bir antioksidandır ve oksidatif streste oldukça baÅŸarılı olabilir.
Likopen oksidatif stresi azaltmakla kalmayıp erkek üreme sisteminde baÅŸka ÅŸekillerde de görev alabilir. Gen ekspresyonlarının modülasyonunda, hücre bağışıklığında, hücreler arası iletiÅŸimde (gap junction communication) gibi birçok görevde yer alabilir.
Yapılan hayvan ve  insan deneylerinde likopen supplementasyonunun  ve likopenden zengin beslenmenin erkek infertilite tedavisinde oldukça önemli olduÄŸunu ortaya koymuÅŸtur.
Likopenin faydaları sadece bunlarla saymakla bitmemektedir ama bugünkü konumuz özellikle infertilite üzerine…

Likopen Ä°çeren Gıdalar:

1-DOMATES
2-KARPUZ
3-PAPAYA
4-GREYFURT
5-KIRMIZI BÄ°BER
6-GUAVA
7-KUSKONMAZ
8-KIRMIZI LAHANA
9-MANGO
10-TRABZON HURMASI

NOT:
Oksidatif stres hem erkekte hem kadında infertilitede odaklanılması gereken önemli bir konudur! Kronik toksin yükü oksidatif strese neden olmaktadır ve bu yüzden mutlaka odaklanılmalıdır!!!

KRONÄ°K STRES VE Ä°NFERTÄ°LÄ°TE

Ä°nfertilite tedavisinde kronik stres mutlaka hem erkek hem kadında ele alınmalıdır. Yapılan birçok çalışmada yaÅŸam ÅŸartları ve kronik stresin infertilite ile baÄŸlantısı bulunmuÅŸtur. Stres HPA aksını bozarak , oksidatif stressi arttırarak ve daha birçok organ ve sistem üzerinde etki ederek infetiliteye neden olmaktadır.
Nefes egzersizleri-meditasyaonlar-hobiler-yoga-profesyonel yardım-stress etkenlerinin uzaklaÅŸtırılması oldukça önemlidir!

UYKU VE Ä°NFERTÄ°LÄ°TE

Yeterli uyku (günde 8 saat ve fazlası)  infeertlite tedavisinde oldukça önemlidir. Düzenli uyku stress hormonlarını düzenler.Yeterli uyku uyumadığınızda vücudunuzun hormonal dnegesi genel olarak bozulmaktadır.KaraciÄŸerin detoksifikasyon kapasitesinden tutun , bağırsak sagılıgına, mitokondriyal disfonksiyonlardan , lenfatik kanalların düzgün çalışmasına kadar vücudunuzdaki birçok fonksiyon yeterli uyku almanıza baÄŸlıdır.
Gece 22:00-24:00  arası uykuya dalmak ve en az 8 saat uyumak infetilite tedavisinde oldukça önemlidir.

SÄ°GARA VE ALKOL- Ä°NFERTÄ°LÄ°TE

Sigara ve alkol tüketimi ile infertilite arasında oldukça önemli bir bag bulunmaktadır.Yapılan birçok çalışmada alkol ve sigaranın sperm kalitesini ve sayısını azalttığı ; kadınlarda yumurta kalitesini ve döllenmeyi ve yumurtlamayı etkilediÄŸi belirtilmiÅŸtir.Özellikle Kadınlarda sigara tüketimi ilerde doÄŸacak bebeÄŸin saÄŸlığına da büyük oranda etki etmektedir.

KAFEÄ°N VE Ä°NFERTÄ°LÄ°TE

Kafein hormonel dengesizliklere neden olabilr.Dehidratasyon en önemli yan etkilerinden biridir ve mineral dengesizliklerine de yol açabilir.
modarete olarak tüketime izin olabilir.Ama adrenal yorgunluk yasıyorsanız ve adrenal hormon dengesizlikleriniz var ise kafeinden uzak durmanızı öneririm
Ayrıca Yüksek kafein tüketiminin infeetiliteye neden oldugu çalışmalarla gösterilmiÅŸtir.
Günde 200-300 mg kafeinden fazlası infeetilite oranını %27 oranında arttırmaktadır.EÄŸer infertilite sorunları yasıyorsanız cafeini bir müddet beslenmenizden çıkarmanızda fayda var.

SPOR VE Ä°NFERTÄ°LÄ°TE

Spor,egzersizler  infertilite tedavisinde mutlaka yer almalıdır!Ama sunu da belirtmek isterim cok yüksek tempolu ve yoÄŸun egzersizler infertilite tedavisinde doÄŸru seçenek olmayabilir.Yapılan çalışmalar yogunn egzersizlerin hipotalamik disfonksiyona neden olabileceÄŸi buyüzden de gnrh salgılarını azalması ile sonuçlanabileceÄŸini belirtiyor.GNRH salgısının azalması demek hipoöstrojenizim (hipoöstrojenizm ) ile sonuçlanmaktadır.Bunun sonucunda da adet düzensizlikleri ve infertilite ile sonuçlanabilir.Ayrıca stress ve hipotalamik sorunlar Hiperandrojenizim ile sonuçlanabilir.BU da infertiliteye ve birçok soruna yol açabilir.Ayrıca yoÄŸun egzersizlert hipoöstrojenizim nedeniyle östrojenin kemik metabolizmasını düzenlemen etkisinin azalması sonucu kemik dansisitesi kayıpları ve birçok kemik sorunları yasayabilirler.
Demek ki neymiÅŸ? Egzersiz oldukça faydalıdır ama kilo verceeÄŸim diye aşırı egzersizler ve vücudu aşırı stresse sokacak antremanları sürekli yapmak aslında tam da tersi yönde etki etmektedir!
Haftada 3-4 gün moderete egzersizler tercihen doÄŸru nefes alımıyla kombinlendiÄŸinde salonlarda saatlerce vakit harcamanıza gerek kalmadan sorunu çözmektedir!

Sonuç olarak nedeni bilinmeyen; anatomik bozukluk olmayan infertilite tedavileri kronik toksisiteye ( oksidatif stress ) , beslenmeye , yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸikliklerine odaklanarak çözülebilir.Burada hastayı yeterli derecede analiz edip gerek suplementler gerekse diÄŸer konular ila alakalı kiÅŸiye özel tedavi planlanmalıdır.Ama doÄŸru nedenlere odaklanıldığı anda infertilite bir kabus olmaktan çıkar.BÄ°rcok hastam infertilite sorunundan alttaki nedenlere odaklanıldığında kurtulmuÅŸtur.Ve birçok organik bebeklerimiz bu sayede dünyaya gelmiÅŸtir.

Umarım yazım faydalı olmuştur.
SaÄŸlıklı, mutlu, huzurlu günler dilerim...

KAYNAKÇA

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28844822
https://journals.lww.com/epidem/Fulltext/2018/05000/Intake_of_Sugar_sweetened_Beverages_and.8.aspx
https://academic.oup.com/jcem/article/103/7/2680/5001729
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6079277/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24901281
https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/follow-fertility-diet
https://www.rbmojournal.com/article/S1472-6483(15)00148-0/fulltext
https://www.ajog.org/article/S0002-9378(17)30945-6/abstract
https://ods.od.nih.gov/factsheets/Folate-HealthProfessional/#h2
https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/article-abstract/2659557
https://www.youtube.com/watch?time_continue=16&v=UOFw_6C-rHg
https://www.youtube.com/watch?v=UOFw_6C-rHg
https://www.youtube.com/watch?v=aeyICFazi4o
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24675655
https://pdfs.semanticscholar.org/af25/ed43a59694f7124bae4d0b1de19343fc26cd.pdf
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4023388/
https://www.academia.edu/9722687/Lycopene_and_male_infertility
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=10&ved=2ahUKEwif0Pij1ebkAhVDxKYKHfeCDeMQFjAJegQICBAC&url=https%3A%2F%2Fwww.mdpi.com%2F2079-9721%2F5%2F1%2F9%2Fpdf&usg=AOvVaw0GCV3kwq-k1ZmRGvNjuiw5
https://www.nutraingredients-usa.com/Article/2003/04/03/Lycopene-could-be-male-infertility-treatment
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6210343/
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2164/jandrol.111.013730
https://journals.lww.com/greenjournal/fulltext/2006/11000/Iron_Intake_and_Risk_of_Ovulatory_Infertility.15.aspx
https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1479-828X.2009.01119.x
https://www.sciencedirect.com/topics/nursing-and-health-professions/infertility
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0015028214022717
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5203687/
https://rbej.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12958-018-0323-4
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2090598X1730147X?via%3Dihub
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2090598X1730147X?via%3Dihub#b0230
http://journals.sbmu.ac.ir/urolj/index.php/uj/article/view/3772/1149
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5870379/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27085565

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17099205
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3717046/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17978119
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21546386
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22935557
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22895856
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1215514/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17550489
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20096093
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12949370
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17978119
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17209201
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18226626
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17624345
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17211965
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22425198
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11880759
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9688382
https://www.ntnu.edu/news/hard-workouts-reduced-fertility

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11431132
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19801570
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20688324
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22184203
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17151388
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1983897
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17433317
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11594714
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21636205
https://www.cdc.gov/nchs/fastats/infertility.htm
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infertility/symptoms-causes/syc-20354317
https://americanpregnancy.org/getting-pregnant/preconception-nutrition/

Önceki SIBO Nedir? Nasıl Teşhis Edilir? Tedavi Aşamaları Nelerdir?
Sonraki MELATONÄ°N

Diğer Postlarımız

0 Yorum

Yorum Yap